Opakowania termoformowane to ekonomiczna i elastyczna technologia produkcji opakowań z folii termoplastycznych, łącząca niską wagę z wysoką precyzją i estetyką. Umożliwiają skomplikowane kształty, integrację zamknięć i barierowość. Stosowane w kosmetyce (blistry na próbki, tacki na palety), farmacji (blistry na leki), żywności (tacki MAP) i elektronice (inserty ochronne). Poniżej szczegółowy przegląd – od zaawansowanych materiałów po optymalizację kosztów.
1. Technologie termoformowania
- Próżniowe – standard, do 1 mm folii, głębokość do 100 mm.
- Ciśnieniowe (HPF) – +6 bar, detale ostre, ścianki 0,15 mm.
- Twin-sheet – dwie folie zgrzewane, pustka w środku (sztywność).
- Thermoforming in-mold – folia z nadrukiem w formie (IML-like).
Maszyny: Illig RV 74d (próżnia + ciśnienie), 4000 cykli/h, cena 1,2 mln zł.
2. Zaawansowane materiały i bariery
| Materiał | Struktura | λ [W/m·K] | Bariera O₂ (cm³/m²·24h) | Zastosowanie |
| APET/PE/EVOH/PE | 5-warstw | – | <1 | Żywność, kosmetyki płynne |
| PETG | Mono | – | 50–80 | Kosmetyki premium |
| rPET 100% | Recyklat | – | 60–90 | Eko-linie |
| PP/EVOH | Multi | – | <0,5 | MAP, sterylne |
| PLA/PHB | Bio | – | 200–300 | Kompostowalne |
EVOH – bariera gazowa, grubość 5–10 µm.
Cienkościenne: 0,18 mm (oszczędność 40% materiału).
3. Funkcjonalność i integracja
- Tamper-evident – perforacja, zgrzew gwarantowy.
- Child-resistant – blister z PET 0,8 mm + folia Alu (ISO 8317).
- Easy-open – laserowe nacięcie, peel-off.
- RFID in-mold – chip w ściance (logistyka).
- Stackable – krawędzie 5° + żebra sztywności.
Blistry farmaceutyczne: PET 0,4 mm + Alu 25 µm, wilgotność <5%.
4. Projekt formy i optymalizacja
- CFD symulacja – przepływ powietrza, równomierne chłodzenie.
- Forma chłodzona wodą – cykl -30% (do 4 s).
- Multi-cavity – 32 gniazda w formie (1 mln szt./miesiąc).
- Tolerancja: ±0,05 mm (HPF), ±0,2 mm (próżnia).
Koszt formy:
- Prototyp (CNC): 8–12 tys. zł
- Seryjna (stal P20): 40–80 tys. zł (500 tys. cykli)
5. Druk i wykończenie premium
- Offset na roli – 8 kolorów + lakier UV, 300 m/min.
- Cyfrowy HP Indigo – personalizacja, MOQ 100 szt.
- Soft-touch – powłoka matowa, aksamitna.
- Metalizacja próżniowa – efekt chromu, +0,30 zł/szt.
6. Koszty – przykład: tacka kosmetyczna 150×100×30 mm, PET 0,4 mm, 100 tys. szt.
| Pozycja | Koszt/szt. | Całość |
| Folia rPET | 0,22 zł | 22 tys. zł |
| Forma (amortyzacja) | 0,40 zł | 40 tys. zł |
| Produkcja + cięcie laserowe | 0,18 zł | 18 tys. zł |
| Druk offset 4 kolory | 0,12 zł | 12 tys. zł |
| Pakowanie (flow-pack) | 0,08 zł | 8 tys. zł |
| Razem | 1,00 zł | 100 tys. zł |
Cena jednostkowa przy 1 mln szt.: 0,55 zł
7. Ekologia i regulacje
- UE 2030: 100% recyklowalne, 65% zbiórki.
- SUP Directive: zakaz PVC w opakowaniach jednorazowych od 2025.
- rPET food-grade – certyfikat EFSA, Letter of Non-Objection.
- Zero waste: odpady z termoformowania – regranulat do tej samej produkcji.
Oszczędność: 1 tona rPET = 1,8 tony CO₂ mniej vs. virgin.
8. Producenci i łańcuch dostaw
| Firma | Specjalizacja | MOQ | Lead time |
| Termoformex (PL) | Kosmetyka, żywność | 10 tys. | 3–4 tyg. |
| Illig (DE) | HPF, FFS | 50 tys. | 5–6 tyg. |
| Amcor (EU) | Multiwarstwy, bariera | 100 tys. | 6–8 tyg. |
| Huhtamaki (FI) | rPET, PLA | 20 tys. | 4 tyg. |
